อยุธยายศยิ่งฟ้า		ลงดิน แลฤๅ
อำนาจบุญเพรงพระ		ก่อเกื้อ
เจดียลอออินทร		ปราสาท
ในทาบทองแล้วเนื้อ		นอกโสรม

อยุธยายศโยกฟ้า		ฟากดิน
ผาดดินพิภพดยว		ดอกฟ้า
แสนโกฎบยลยิน		หยากเยื่อ
ไตรรัตนเรืองรุ่งหล้า		หลากสรรค

โคลงกำสรวล จากละครบุพเพสันนิวาส การแข่งเรือของเหล่าขุนนางกรมเมือง ที่ออกอากาศเมื่อคืน 15 มีนาคม 2561 มีภาพ CG มุมสูงเห็น พระบรมมหาราชวังชัดเจน นับว่าเป็นภาพที่นำสิ่งที่สวยงามในอดีตที่คนรุ่นหลังอย่างเราอาจจะไม่มีโอกาสได้เห็น กลับมาทำให้มีชีวิตขึ้นมาอีกครั้ง เห็นสายน้ำ เห็นบ้านเมืองที่สวยงามของกรุงศรีอยุธยา แม้ในบางเสียงจะบอกว่าไม่สมจริงบ้าง แต่สำหรับเราแล้วแค่ได้เห็นก็ชื่นใจแล้ว และถ้าได้รับเสียงการตอบรับดีขนาดนี้ การพัฒนาของ CG ก็คงจะดีขึ้นเรื่อยๆ จำได้ว่าตอนเด็กๆ ภาพ CG ก็จะไม่ได้ชัดเจนขนาดนี้ ยังชอบดู จนติดงอมแงม  

ภาพก่อนปล่อยเรือในตอนกลางวัน

สังเกตดีๆจะเห็นว่ามีเรือรอปล่อย 4 ลำ มีเรือขุนนาง 1 ลำ

ไหนๆ ก็ไหนๆ ก็จะลองเขียนกำกับพระที่นั่งที่พอรู้จากการเห็นในละครด้วยภาพประกอบนี้นะจ๊ะ

จากภาพที่เห็นทำให้เราอยากรู้จักสถานที่ต่างๆ ในอยุธยามากขึ้นเลยไปค้นคว้าหาข้อมูลเกี่ยวกับอยุธยาเพื่อเพิ่มความน่าสนใจในการท่องเที่ยวของเรามากขึ้น มารู้จักอยุธยาไปด้วยกันค่ะ

พระมหากษัตริย์

กรุงศรีอยุธยามีกษัตริย์ทั้งหมด 33 พระองค์ มีทั้งหมด 5 ราชวงศ์ ดังนี้

• ราชวงศ์อู่ทอง มีกษัตริย์ 3 พระองค์
• ราชวงศ์สุพรรณภูมิ มีกษัตริย์ 13 พระองค์
• ราชวงศ์สุโขทัย มีกษัตริย์ 7 พระองค์
• ราชวงศ์ปราสาททอง มีกษัตริย์ 4 พระองค์  --- นิยาย บุพเพสันนิวาส 
• ราชวงศ์บ้านพลูหลวง มีกษัตริย์ 6 พระองค์ --- นิยาย สายโลหิต

สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) ทรงสถาปนากรุงศรีอยุธยา ขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1893 พระองค์โปรดเกล้าฯ ให้ สร้างพระที่นั่ง 3 องค์ ได้แก่ พระที่นั่งไพฑูรย์มหาปราสาท พระที่นั่งไพชยนต์มหาปราสาท และ พระที่นั่งไอศวรรย์มหาปราสาท ในเขตวัดพระศรีสรรเพชญ์ในปัจจุบัน (แต่ไม่แน่ใจว่ายังปรากฏหลักฐานอยู่หรือไม่) และ ยังโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระที่นั่งมังคลาภิเษกมหาปราสาทและพระที่นั่งตรีมุขด้วย พระราชวังระยะแรกนี้ เป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ 7 พระองค์ เป็นเวลา 98 ปี สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ เสด็จขึ้นเสวยราชสมบัติเมื่อ พ.ศ. 1991 ทรงยกบริเวณพระราชวังเดิม ได้แก่ พระที่นั่ง 3 องค์นั้น ให้เป็นพุทธาวาส หรือก็คือวัดพระศรีสรรเพชญ์ แล้วจึงโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายพระราชวังมาสร้างใหม่ทางด้านเหนือของพระราชวังเดิม ใกล้แม่น้ำลพบุรี คูเมืองด้านเหนือ โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระที่นั่งเบญจรัตนมหาปราสาทและพระที่นั่งสรรเพชญ์มหาปราสาท เป็นพระที่นั่ง 2 องค์แรก พระที่นั่งองค์ที่ 3 ซึ่งสร้างในเขตนี้ แต่ไม่มีหลักฐานที่แน่ชัดว่าสร้างในรัชสมัยใด ก็คือ พระที่นั่งมังคลาภิเษก หรือพระที่นั่งวิหารสมเด็จ พระมหาปราสาท 3 องค์นี้ เป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ 16 พระองค์ เป็นเวลา 182 ปี สมัยของสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ทรงขยายให้วังหลวงกว้างขวางมากขึ้นกว่าเดิม โดยให้เขตพระราชวังไปเชื่อมติดกับ วัดพระศรีสรรเพชญ์ แล้วก็โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระมหาปราสาทเพิ่มอีก 2 องค์ คือพระที่นั่งสุริยาศน์อัมรินทร์ และ พระที่นั่งจักรวรรดิ์ไพชยนต์ สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ทรงสร้างพระที่นั่งบรรยงก์รัตนาสน์ขึ้นเป็นที่ประทับอีกองค์หนึ่ง ดังนั้นวังหลวงสมัยอยุธยาตอนปลายมี พระมหาปราสาทรวมทั้งสิ้น ๖ องค์ เป็นที่ประทับของ พระมหากษัตริย์ 10 พระองค์ เป็นเวลา 137 ปี จนเสียกรุงศรีอยุธยาเมื่อ พ.ศ. 2310  

ภาพมุมสูงในตอนกลางคืน เรือหายไปแล้ว ในเมืองก็มีเพียงแสงของคบไฟ

ภาพวาดแผนที่กรุงศรีอยุธยาจาก วารสารเมืองโบราณ ปีที่ 38 ฉบับที่ 3 กรกฎาคม-กันยายน 2555 ในส่วนของพระราชวัง

เรามาทำความรู้จักพระที่นั่งสำคัญๆ กันดีกว่าค่ะ พระที่นั่งสรรเพชญ์มหาปราสาท เป็นพระที่นั่งสำหรับว่าราชการของพระมหากษัตริย์ ขุนนางระดับออกญาหรือเจ้าพระยา และเจ้าฟ้าทรงกรมทั้งหลาย จะเข้าเฝ้าภายในปราสาท ส่วนขุนนางระดับล่างลงมาจะหมอบกราบอยู่ภายนอก บริเวณหน้ามุขสีหบัญชร พระที่นั่งองค์นี้เป็นที่รวมความเป็นเอกลักษณ์ของศิลปะสถาปัตยกรรมอยุธยาเข้าไว้ด้วยกัน เป็นปราสาทยอดปรางค์ตั้งอยู่ตรงกลางสร้างแบบเดียวกันกับพระที่นั่งวิหารสมเด็จ มีหลังคาซ้อนลดหลั่นกันถึงห้าชั้น มีมุขเด็จยื่นออกมาเป็นที่สำหรับพระมหากษัตริย์เสด็จออกรับแขกเมือง มีโรงช้างเผือกขนาบอยู่ทั้งสองข้าง

ฉากอวยยศของพี่หมื่น

ภาพจำลองพระที่นั่งสรรเพชญ์มหาปราสาท (จำลอง) จากเวปไซต์เมืองโบราณ หากใครสนใจก็สามารถไปเที่ยวชมได้ รับรองสวยบาด อันนี้เที่ยวตามพี่หมื่นได้นะจ๊ะ

พระที่นั่งสุริยาศน์อัมรินทร์ สมเด็จพระนารายณ์มหาราชโปรดเกล้าฯให้สร้างขึ้นเป็นปราสาทจตุรมุข ยกพื้นสูงกว่าพระที่นั่งองค์อื่นๆ สามารถมองเห็นข้ามกำแพงวังไปเห็นแม่น้ำ สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงใช้เป็นที่ประทับทอดพระเนตร กระบวนพยุหยาตราชลมารค และการซ้อมกระบวนยุทธ์ทางน้ำ เมื่อพระองค์เสด็จสวรรคต สมเด็จพระเพทราชาโปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญพระบรมศพจากเมืองลพบุรีมาไว้ที่นี่ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ในพระบรมมหาราชวัง สร้างลอกแบบจากพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์

ภาพพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทจาก Wikipedia 

พระที่นั่งวิหารสมเด็จ แต่เดิมเป็นพระที่นังมังคลาภิเษก สมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงใช้รับราชทูตเมืองละแวก(กัมพูชา) สมเด็จพระเอกาทศรถทรงใช้เป็นที่ประกอบพระราชพิธีประเวศพระนคร ต่อมาในสมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง พระที่นั่งถูกฟ้าผ่าจมไหม้เสียหายเกือบทั้งหมด พระองค์โปรดเกล้าให้รื้อและสร้างพระที่นั่งองค์ใหม่ขึ้นทดแทนใน พ.ศ. 2179 พระราชทานนามว่า พระที่นั่งวิหารสมเด็จ มีมุขหน้าและหลังยาว แต่มุขข้างสั้น ด้านซ้ายของพระที่นั่งมีโรงช้างเผือก Reference

• Wikipedia
• วารสารเมืองโบราณ
• เมืองโบราณ http://www.ancientcitygroup.net/
• ภาพจากละครเรื่องบุพเพสันนิวาส